پروتكل مربوط به وضع پناهندگان (31 ژانويه 1967)

دول طرف متعاهد پروتكل حاضر نظر به اين كه كنوانسيون مربوط به وضع پناهندگان كه در تاريخ 28 ژوئيه 1951 در ژنو به امضا رسيده (و ذيلاً كنوانسيون ناميده مي شود) فقط در مورد اشخاصي اجرا مي گردد كه در نتيجه حوادث قبل از تاريخ اول ژانويه 1951 به صورت پناهنده درآمده اند.

 نظر به اين كه طبقات جديد ديگري از پناهندگان پس از انعقاد كنوانسيون پديد آمده اند و به همين علت ممكن است اين دسته از پناهندگان از مزاياي كنوانسيون برخوردار نگردند.

 نظر به اين كه مي توان اميد داشت كه اساسنامه پيش بيني شده در كنوانسيون در مورد كليه پناهندگاني كه مصداق تعريف مندرج در كنوانسيون هستند بدون توجه به تاريخ محدوديت آن - كه اول ژانويه 1951 مي باشد - اجرا گردد.

 در موارد ذيل موافقت توافق نمودند:

ماده اول - مقررات عمومي :

1. دول متعاهد پروتكل حاضر تعهد مي نمايند مواد 2 لغايت 34 كنوانسيون را كلاً در مورد پناهندگاني كه مصداق تعريف ذيل هستند اجرا نمايند.

2. اصطلاح (پناهنده) در اين پروتكل به استثناي موارد اجرايي بند 3 اين ماده شامل كليه افرادي است كه مصداق تعريف مندرج در ماده اول كنوانسيون مي باشند مشروط بر آن كه عبارت در نتيجه حوادثي كه قبل از تاريخ اول ژانويه 1951 وقوع يافته و عبارت پس از بروز اين قبيل حوادث مندرجه در بند 2 بخش الف ماده اول كان لم يكن تلقي گردد.

3. پروتكل حاضر توسط دول متعاهد بدون هيچ گونه محدوديت جغرافيايي به مورد اجرا در خواهد آمد.

معهذا اعلاميه هايي كه قبلاً از طرف دولي كه تاكنون طرف متعاهد كنوانسيون شده اند به موجب جز الف از بند 1 از بخش ب از ماده اول كنوانسيون صادر گرديده تحت رژيم پروتكل حاضر نير به مورد اجرا گذارده خواهد شد مگر اين كه وظايف دولت صادركننده اعلاميه طبق مفاد بند دوم از بخش ب از ماده اول كنوانسيون افزايش يافته باشد.

 ماده دوم- همكاري مقامات ملي با ملل متحد:

1. دول متعاهد پروتكل حاضر تعهد مي كنند كه با دفتر كميسيون عالي ملل متحد براي پناهندگان يا هر يك از ادارات ملل متحد كه جانشين آن گردد در اجراي وظايفش همكاري نموده و مخصوصاً انجام وظيفه آن را در امر نظارت بر اجراي مقررات اين پروتكل تسهيل نمايند.

2. براي آن كه دفتر كميسيون عالي ملل متحد براي پناهندگان يا هر يك از ادارات ديگر ملل متحد كه جانشين آن گردد بتواند گزارشهاي لازم را با اركان صلاحيت ملل متحد تسليم نمايد - دول متعاهد پروتكل حاضر متعهد مي شوند كه اطلاعات و آمار درخواست شده مربوط به موارد ذيل را در فرمهاي مناسب تهيه و در اختيار آنان قرار دهند:

 الف- وضع پناهندگان .

ب- اجراي پروتكل حاضر.

 ج- قوانين - مقررات و احكامي كه در مورد پناهندگان مجري بوده و يا از اين پس به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.

ماده سوم- اطلاعات مربوط به قوانين و آيين نامه هاي ملي :

دول متعاهد پروتكل حاضر متن قوانين و مقرراتي را كه ممكن براي تأمين اجراي پروتكل حاضر وضع نمايند در اختيار دبير كل ملل متحد خواهند گذارد.

 ماده چهارم- حل اختلاف :

 كليه اختلافاتي كه در مورد تفسير و يا اجراي پروتكل حاضر بين دول متعاهد بروز نمايد و رفع آن به طرق ديگري ميسر نگردد - بنا به درخواست يكي از طرفين اختلاف به ديوان دادگستري بين المللي ارجاع خواهد گرديد.

ماده پنجم- الحاق :

پروتكل حاضر براي الحاق كليه دول متعاهد كنوانسيون و هر عضو ديگر سازمان ملل متحد يا عضو هر يك از ادارات تخصصي و يا هر دولتي كه از طرف مجمع عمومي براي الحاق به پروتكل دعوت شده باشند مفتوح است الحاق به پروتكل حاضر با تسليم سند الحاقيه به دبير كل سازمان ملل متحد صورت مي گيرد.

ماده ششم- مقررات مربوط به دول فدرال :

مقررات زير در مورد يك دولت فدرال يا غير واحد اجرا خواهد شد.

الف- در مورد اجرا مواد كنوانسيون كه طبق بند 1 از ماده اول پروتكل حاضر صورت خواهد گرفت و اجرا آن منوط به اعمال قوه مقننه فدرال مي باشد وظايف دولت فدرال در اين باره مشابه ساير دول متعاهد كه داراي رژيم فدرال نمي باشند خواهد بود.

 ب- در مورد اجرا موادي از كنوانسيون كه طبق بند 1 ماده اول پروتكل حاضر صورت خواهد گرفت و اجرا آن منوط به اعمال قوه مقننه هر يك از ممالك استان ها و يا نواحي تشكيل دهنده دولت فدرال مي باشد كه به موجب نوع قانون اساسي فدراسيون ملزم به اقدامات تقنينيه نيستند دولت فدرال مواد مذكور را در اسرع وقت و با نظر مساعد به استحضار مقامات ذيصلاحيت ممالك استانها يا نواحي تابعه خواهد رسانيد.

ج- يك دولت فدرال كه طرف متعاهد پروتكل حاضر است بنا به درخواست كتبي كه هر يك از دول ديگر طرف اين پروتكل - توسط دبير كل سازمان ملل متحد به وي تسليم نمايد - شرحي از قوانين و رويه هاي متداول در فدراسيون و واحدهاي جز آن را در مورد هر يك از مفاد كنوانسيون كه بايد طبق بند 1 ماده اول پروتكل حاضر به موقع اجرا درآيد به اطلاع رسانيده و حدود و اجراي مفاد مذكور را كه از طريق عمل تقنينيه او معين شده معلوم خواهد داشت.

ماده هفتم- رزروها و اعلاميه ها :

1. هر دولت مي تواند به هنگام الحاق - در مورد ماده 4 پروتكل حاضر رزروهايي منظور دارد و نيز به موجب ماده اول آن - در زمينه اجراي كليه مفاد كنوانسيون به استثناي مندرجات 1 - 3 - 4 - 16 (بند 1) و 33 رزروهايي قائل گردد مشروط بر آن كه - در مورد يك دولت طرف متعاهد كنوانسيون - رزروهايي كه طبق مظنون اين ماده عنوان مي گردد شامل پناهندگاني كه
كنوانسيون درباره آنان تدوين گرديده است نگردد.

2. رزروهايي كه توسط دول متعاهد كنوانسيون طبق مفاد ماده 42 كنوانسيون مذكور عنوان مي گردد - اگر لغو نشده باشد در مورد وظايفي كه بر طبق پروتكل حاضر بر عهده آنها است مجري خواهد بود.

3. هر دولتي كه به موجب بند اول ماده حاضر رزروهايي را قائل گردد در هر موقع مي تواند با ارسال اطلاعيه اي به عنوان دبير كل سازمان ملل متحد آن را لغو نمايد.

4. اعلاميه هايي كه به موجب بند 1 و 2 از ماده 40 كنوانسيون توسط يك دولت طرف متعاهد آن پروتكل حاضر ملحق شده صادر مي گردد تحت رژيم پروتكل حاضر به مورد اجرا گذارده خواهد شد - مگر اين كه به هنگام الحاق اطلاعيه اي مغاير با اين امر از جانب طرف ذينفع تقديم دبير كل سازمان ملل متحد شده باشد مقررات بندهاي 2 و 3 از ماده 40 و بند 3 از ماده 44 كنوانسيون قاعدتاً با رعايت اختلافات جزئي مقتضي در مورد پروتكل حاضر اجرا خواهد
گرديد.
ماده هشتم - لازم الاجرا شدن :

1. پروتكل حاضر از تاريخ تسليم ششمين بند الحاق به مرحله اجرا در مي آيد.

2. اين پروتكل در مورد هر دولتي كه پس از تسليم ششمين سند الحاق به آن ملحق گردد از تاريخ تسليم سند الحاقيه لازم الاجرا مي گردد.

 ماده نهم - فسخ :

1. هر يك از دول متعاهد پروتكل حاضر هرگاه بخواهد مي تواند از طريق ارسال اطلاعيه كتبي جهت دبير كل سازمان ملل متحد آن را فسخ نمايد.

2. فسخ پروتكل يك سال پس از تاريخ دريافت اطلاعيه فسخ توسط دبير كل سازمان ملل در مورد دولت ذينفع نافذ خواهد گرديد.

ماده دهم- اطلاعيه هاي دبير كل سازمان ملل متحد.:

دبير كل سازمان ملل متحد - در مورد پروتكل حاضر - تاريخهاي لازم الاجرا شدن – الحاق رزرو یا لغو آن - فسخ اعلاميه ها و اطلاعيه هاي مربوطه را به اطلاع كليه دول مذكور در ماده پنجم خواهد رسانيد.

ماده يازدهم- تسليم پروتكل به بايگاني دبير خانه سازمان ملل متحد:

يك نسخه از پروتكل حاضر كه متن انگليسي - چيني - اسپانيولي - فرانسه و روسي آن متساوياً معتبر است و به امضاي رئيس مجمع عمومي و دبير كل سازمان ملل متحد رسانده به بايگاني دبيرخانه سازمان تسليم خواهد شد.

دبير كل سازمان ملل متحد رونوشت مصدق آن را براي هر يك از اعضاي سازمان ملل متحد و براي دولي كه در ماده 5 به آنان اشاره شده است ارسال خواهد نمود.

 پروتكل فوق مشتمل بر يك مقدمه و يازده ماده منظم به قانون كنوانسيون مربوط به وضع پناهندگان و پروتكل آن مي باشد.

 رئيس مجلس شوراي ملي - عبدالله رياضي

سعیدی محرم